Yasa Dışı Mülakat Soruları
Türkiye'deki iş hayatında, ise başvuru sürecinde bazı mülakat yapan kişiler, bireylerin özel hayatına biraz fazla girerek bazen işle doğrudan ilgili olmayan birçok soru yöneltebiliyor. Amerika'da durum pek böyle değil. Türkiye'deyken geçmişte girdiğim iş mülakatlarında bana yöneltilen özel hayatıma dair "Sevgilin, nişanlın var mı? Evlenmeyi, çocuk sahibi olmayı düşünüyor musunuz?" gibi özel hayata dair bazı sorular, Amerikalılar için çok şaşırtıcı olabiliyor. Çünkü bazı soruların Amerika'daki mülakatlarda yöneltimesi yasa gereği uygun değil.
Amerika'da mülakat yapan kişinin iş mülakatı sırasında, ayrımcılık yaratabileceği için yasa gereği sormaması gereken bazı sorular şöyle:
❌Kaç yaşındasınız?
❌Nerede doğdunuz?
❌Evli misiniz?
❌Çocuklarınız var mı?
❌Hangi dine inanıyorsunuz?
❌Herhangi bir rahatsızlığınız ya da fiziksel özrünüz var mı?
*Amerika'daki bazı büyük şirketler, uyuşturucu testinden geçilmesini talep ederek işe alacağı adayın uyuşturucu bağımlısı olmadığından emin olmak isteyebilir.
Genel olarak ayrımcılığa açık olan ve kötü niyetli kişiler tarafından aleyhinize kullanılabileceğini düşündüğünüz durumlarda, bazı konularda bilinçli olmakta ve iş hayatında haklarınızı bilmekte de fayda var.
Yukarıdaki sorular doğrudan sorulmasa da dolaylı olarak farklı biçimlerde sorulduğunda, bunlarla belli yöntemlerle başa çıkabilirsiniz.
Kanunen Uygun Olmayan Mülakat Soruları Sorulursa Neler Yapılabilir?
- Kötü niyeti de sezdiyseniz, sorulara cevap vermeyerek mülakattan ayrılmak tercih edilebilir. Örneğin, size yöneltilen sorunun yapacağınız iş ile ne ilgisi olduğunu sorarak sorunun uygunsuz bir soru olduğunu ima edebilirsiniz. Sonuçta ayrımcılığa maruz kalarak huzursuz bir iş ortamına bilerek girmek kimse istemez.
- Soruları cevaplamakta bir sakınca görmüyorsanız sorulara cevap verebilirsiniz. Şahsen ben kendi yaşadıklarımdan sonra artık daha temkinli davranmaya çalışıyorum.Sonuçta mutlu ve huzurlu bir çalışma ortamı herkes için son derece önemli.
- Sorulara doğrudan açık bir biçimde cevap vermeyip iş verenin göz önünde bulundurduğu konuları da düşünerek soru ve cevaplarla anlaşılmak istenen söz konusu durumların işinizi etkilemeyeceğini ifade edebilirsiniz. Sonuç itibariyle, hiç tanımadığınız kişilere özel hayatınızı soru-cevap yoluyla da olsa çeşitli detaylarla anlatmak zorunda değilsiniz.
Amerika'daki iş hayatındaki profesyonelliği seviyorum. Elbette Türkiye'deki köklü ve profesyonelliğe önem veren bazı şirketler da mülakat sürecini iyi yönetiyor. Benim amacım, beyaz yaka çalışanı olarak kendi yaşadığım birkaç deneyim sonrasında, Amerika'daki mülakat sürecindeki farklılıklar hakkında bilgi vermek. Umarım ileride Türkiye'deki bazı iş mülakatlarındaki ayrımcılıklar giderilip iş başvurusu sürecindeki adaylara usule uygun sorular yöneltilerek işe alım süreci biraz daha düzeltilebilir.
Siz çalışma hayatınızda benzer olumsuzluklarla karşılaştınız mı? Amerika'daki iş hayatına dair farkındalıklarınız neler oldu?
Blog yazımı okuduğunuz için teşekkürler.
